Mithreum (Mithraeum)
Het Mithreum (3e/4e eeuw na Christus) is het oudste nationale monument in Jajce. De onoverwinnelijke god van de zon, de god Mithra, werd vereerd in alle provincies van het Romeinse Rijk, waaronder in de provincie Dalmatië, binnen wiens grenzen een groot deel van het huidige Bosnië en Herzegovina zich bevond.
De volgers van het Mithraisme streefden ernaar hun gebedsplaatsen te lokaliseren in grotten, maar ze bouwden ook eencellige tempels (speleae), welke ze, als dat mogelijk was, in de grond groeven. Zo’n tempel, die in een rots gegraven is, is te vinden in Jajce in de Mitras straat en het is een van de zeldzame voorbeelden hiervan. Op het reliëf is de god Mithras te zien, gekleed in een Perzisch kleed met een wapperende mantel. Met zijn ene knie plet hij een stier en terwijl hij hem met zijn linker hand bij de muil vasthoudt, steekt hij hem met zijn rechter hand in het hart.
Hij wordt daarbij geholpen door een hond, een slang en een schorpioen. Dit reliëf van Mithras is de enige in Bosnië en Herzegovina waar voor de fakkeldrager ook twee vrijstaande mithrische sculpturen te zien zijn. Dit antieke monument werd per ongeluk ontdekt in het begin van de 20ste eeuw bij graafwerkzaamheden voor een gebouw. Recent is er een beschermend object van glas om de tempel geplaatst, waardoor het monument vrij toegankelijk is voor bezoekers. Als de bezoeker de tempel bezoekt, en ‘naar binnen’ wil, moet met het volgende nummer bellen: +387 (0) 30 658 268, of men kan zich melden bij het Etno Museum van Jajce (te vinden in het gebouw van de oude basisschool dicht bij de catacomben).
